Vieiros

E fuches aló sempre de noso: aldea, vicus, terra, lingua, cultura, memoria...O Teatro Galego en ti era unha gaita e tamboril a rebrincar ausencias, aquelas que un leva consigo polos mares da China, Groenlandia e As Galápagos. Non hai mundo que nos coute, Daniel. E estabas nas axendas de Castelao, Seoane, Laxeiro... Tiñas nombradía e público contigo. E pintabas Maruxa Villanueva e Fernando Iglesias, “Tacholas”, nas cabeceiras de cartel de facedoras / facedores da arte nas capitais galegas de Bos Aires e Montevideo, conxuntas para as túas “comedias que fan rir”: non é a redundancia, é a retranca da mensaxe, o feitizo do palique que ti sabes labrar na moa do cuberto coas palabras axeitadas.

Vai de urxencia esta lembranza da época do teu “cumpre”, os 100, coma un billete de feira ou da pasaxe de outroras. Vives. Estás nas nosas casas. Témoste nos retratos da cámara antiga, en familia labrega e mariñeira: terramar que non caduca. Nesta noite tamén cómpre saber quen vai levar a nao e o carro da Xunta pola viaxe de catro anos de goberno cara adiante, en stand by ou a recú. Neste contexto, terás axiña a fotocopia dun guión para esperpento que has pasar tamén ao Valle Inclán e Castelao, para saberdes dun tempo de ignorancia que non cesa: a leción maxistral do neno das vacas.

Lembro a túa voz de terra en quente e a de Otero Pedrayo, a quen un día me levaches para saber da fervenza e do canto das palabras: “sempre galego; e que non medre nunca en ti o autoodio, a desmemoria e a mentira”, dixestes. Era a vosa herdanza. Na alta noite mandareivos un SMS se hai o sorriso ou se regresa o escuro das idades. Bico grande tamén para Luisa e outros para miña nai e Álvaro Cunqueiro, que hoxe suman as súas despedidas. Convida da miña parte a unha chiquita de ribeiro, coma en Cangas, a Xosé María Castroviejo por outros tantos anos coma ti. E botádelle ao mencer un alalá, se o tempo é limpo.