Vieiros

Desde o pasado mes de xaneiro, as cegoñas brancas empezaron a ocupar os niños de Lleida. Aínda neste mes de marzo, as parellas máis novas están a ver se atopan un niño nalgún dos edificios ou dos monumentos da cidade. E as parellas máis temperás están xa arestora a copular e a pór ovos.

Non en van, a cidade de Lleida acolle a maior poboación de cegoña de Cataluña, 32 parellas (foi o número de niños ocupados no ano 2000), e a súa Catedral, en concreto, acolle a maior concentración: 17 niños nun mesmo edificio. En Cataluña, a poboación total de cegoñas é de 144 parellas, das cales 41 aniñan nas marismas do Empordà (Xirona) e 103 nas Terres de Ponent (as 32 de Lleida capital e outras 71 nas chairas e vilas próximas á cidade).

Mais non sempre houbo tan grande poboación destas aves nas terras catalanas. No ano 1978, a cegoña branca estaba case extinguida en Cataluña e o número total era só de 5 parellas, ningunha delas na cidade de Lleida. Foi a partir dese ano cando o Centro de Recuperación de Fauna de Vallcalent, do Departament de Medi Ambient da Generalitat, encomezou a tarefa de conservación e recuperación da poboación de cegoña en Cataluña. Construíron e fixaron niños onde foran observados intentos de nidificación, retiraron os poliños máis pequenos e algúns ovos dos niños para crialos en catividade e logo despois devolvelos á liberdade, e hospitalizaron e recuperaron no seu Centro unha grea destas aves achadas doentes ou malferidas. Ademais, no ano 1987 comezou o proxecto de reintroducción da cegoña branca no Parque Natural das Marismas do Empordà. Pouco a pouco, a poboación de cegoña en Catauña foi aumentando, e no ano 1990 xa volveu aniñar na cidade.

Desde o primeiro momento, o concello de Lleida apoiou estas iniciativas para a recuperación das cegoñas. O seu decidido interese por acadar unha práctica ambiental axeitada púxoo de manifesto ao asinar en 1994 a Carta de Aalborg, ou carta das cidades europeas para a sostenibilidade. Coa súa sinatura, as cidades e vilas europeas comprométense a participar nas iniciativas locais da Axenda 21 (guía europea que apunta unha serie de actuacións medioambientais) e a levar a cabo proxectos encamiñados a un desenvolvemento sostible da súa localidade. O concello ilerdense autorizou e colaborou na colocación de plataformas para o emprazamento de novos niños de cegoña na cidade, a limpeza de restos de paos e excrementos que caen dos niños das aves e o labor de educación ambiental sobre a cegoña branca que realizan os voluntarios da asociación TRENCA (Asociación de Amigos do Centro de Recuperación de Fauna de Vallcalent).

A pesar do seu futuro esperanzador, hai unha morea de perigos que seguen a ameazar a poboación actual de cegoñas. O máis salientable é as liñas de media tensión, coas que topan estas aves planadoras, electrocutándose e caíndo de alá embaixo, morrendo na maioría dos casos.