Vieiros

Sempre en Galiza

Por moito que adoite estar sempre lonxe por estas datas, o día 25 pásoo sempre en Galiza. Foi na India onde lin a obra de Castelao, un agasallo da miña mai cunha bonita dedicatoria. É na India onde miro ao ceo e penso qué pouco sabían el e os seus compañeiros e compañeiras o significado dos seus actos. Porque sen os seus esforzos hoxe non teriamos nin sequera ese mínimo estatuto, ese recoñecemento básico do que somos, esa plataforma sobre a cal andar.

Igual o esforzo de tantas mulleres ao longo da historia, en tantos lugares, de tantas maneiras, que loitaron por cambiar un sistema opresor. Elas, Castelao, tantas persoas, non viron o resultado dos seus esforzos. En moitos casos viron só a morte, o exilio e a destrución. Pero nós estamos aquí para dar testemuño do seu éxito. Para mirar atrás e dicir, seguimos traballando na obra.

Moita xente pensa que nunca as cousas cambian, e que para qué esforzarse se a xente morre de fame ou non ten dereito nin á vida (fácil filosofía de sofá, que lle chamo eu, filosofía de quen ten, non de quen carece). A burda escusa da comodidade, a vil resignación, o burgués nihilismo. Neste traballo ás veces descorazonador, onde os avances non se ven na vida dunha persoa máis ca en pequenos escintilares, o meu espírito guíase pola mesma convición de que alguén, nun futuro, igual que nós hoxe con todas esas persoas que fixeron de nós patria, será testemuño do noso éxito.
Feliz día (con atraso, xa sei) da Patria Galega.


Envexa fálica

Creo lembrar que entre as teorías de Freud hai unha que nos atribúe ás mulleres (á parte de histerias e outras lindezas) a chamada envexa fálica. Estes días empezo a pensar que sufro un ataque da tal envexa. Ao redor da casa hai unha chea de rapaces, neste caso universitarios que asisten á facultade de medicina aiurvédica (a medicina tradicional india, que se imparte na universidade e se practica con igual rigor cá occidental).

As rapazas están ben gardadas nas residencias das que non poden saír se non é con permiso expreso dos pais (seino porque vivín algún tempo nunha, só que eu saía e entraba cando me daba a gana e xa me tiñan por descarreirada).

Mirando desde o balcón e véndoos ir e vir nas súas motos, andar por aí á noite, faceren festas... entroume un sentimento estraño. Non sabía se é que me dera un aire amoroso e quería que me desen serenatas ou unha intoxicación de demasiadas películas con miradas secretas e amores a primeira vista. Logo caín na conta. O que quería non tiña nada que ver con iso. Quería ir e vir. Sen escoltas, toques de queda, perigos, pamplinas. Ser libre. Diso era a miña envexa. Señor Freud, xa sabemos que os homes teñen en moi alta estima o seu falo pero chamarlle falo a querer ser libre paréceme un pouco moito.


De incógnito

O sari, o bindi, o pelo recollido, as sandalias. Lista. Un día máis para ir de incóginito. Hoxe de misión.

Na miña última visita, hai dous anos, propúxenlle a Vinai, que levaba dous anos no paro despois de traballar dez nun proxecto, que traballase para nós e que fundase a súa propia organización. Hai un mes comezou a visitar algunhas aldeas para iniciar o proceso –longo- que leva a un proxecto. E alá fomos novamente interactuar e coñecer qué pasa, qué problemas hai na comunidade, qué posibilidades de traballo. Pero cumpría non espertar as inmensas espectativas que propón a presenza dunha estranxeira.

"Se alguén pregunta", afirmou Vinai, "diremos que es da nosa oficina". E así foi. Dediqueime a facer só as preguntas indispensables, a tomar notas e a observar. De calquera xeito, tampouco era o canarés a lingua materna de dúas das tres aldeas, o cal me fixo sentir mellor. E é que aquí a maioría da poboación é políglota. Neste caso, os lambanis, unha tribo nómada que procede do Raxastán pero que está en toda a India, ten o seu propio idioma. E outra das aldeas é un asentamento de tamís, que seguen falando a súa lingua. Sentinme bastante na casa.

As mulleres dirixíanse a min, os homes a Vinai. Tiven pouco traballo. As aldeas que visitamos están nunhas condicións económicas bastante boas (as casas son todas de tella, hai electricidade, accesos medianamente decentes, escola primaria, gando) para pertencer toda a poboación ás castas e tribos máis baixas, as chamadas SC/ST (Scheduled Castes/Scheduled Tribes) polo goberno, teren pouca ou ningunha terra e toda ela a secano. Aínda así, as mulleres seguen sendo na súa maioría analfabetas e moitas nin quixeron saír da casa para participar na reunión informal.

A maior necesidade expresada: as cuestións sanitarias. Iso é o que se ve. A discriminación de xénero tamén é unha enfermidade que, como os microbios, ao principio só a ve quen ten o microscopio.